Eindelijk: het KB van 8 februari 2022 over het statuut en het toezicht op aanbieders van diensten met virtuele valuta

1. Algemeen

het KB van 8 februari 2022 over het statuut en het toezicht op aanbieders van diensten met virtuele valuta (hierna het “KB”) kadert in de strijd tegen witwassen en de financiering van het terrorisme en geeft uitvoering aan artikel 5, §1, vierde tot achtste lid van de Witwaswet. Het legt met name de regels en voorwaarden vast voor de inschrijving van aanbieders van diensten voor het wisselen tussen virtuele valuta en fiduciaire valuta en aanbieders van bewaarportefeuilles bij de FSMA, de uitoefeningsvoorwaarden alsmede het toezicht dat hierop wordt gehouden.

In het kader daarvan definieert het KB enkele begrippen waarbij zij tevens de aanbieders van diensten voor het wisselen tussen virtuele en fiduciaire valuta en aanbieders van bewaarportemonnees onder de gemeenschappelijke noemer “aanbieders van diensten met virtuele valuta” plaats.

2. Inschrijvingsplicht bij de FSMA

Vervolgens bevestigt het KB de wettelijke inschrijvingsplicht voor de aanbieders van diensten met virtuele valuta. Het verduidelijkt hierbij dat:

• de FSMA twee registers zal bijhouden, één voor de aanbieders van wisseldiensten tussen virtuele en fiduciaire valuta en één voor de aanbieders van bewaarportemonnees (een aanbieder kan zich ook in beide registers laten inschrijven);

• de inschrijvingsplicht enkel geldt voor aanbieders die diensten wensen aan te bieden op het Belgisch grondgebied;

• de inschrijving dient gebeuren alvorens de diensten aan te bieden (zie evenwel de grandfathering regeling);

• de (rechts)personen die om de opname verzoeken, zullen moeten voldoen aan volgende voorwaarden:

1. de aanbieder moet een CV, NV, SE, SCV – de aanbieder kan aldus geen natuurlijk persoon zijn;
2. de aanbieder is opgericht naar Belgisch recht of onder het recht van een andere lidstaat van de EER. In dat laatste geval zal deze aanbieder voor haar diensten met virtuele valuta haar hoofdbestuur in België moeten vestigen;
3. de aanbieder heeft een minimumkapitaal van 50.000 EUR hetwelk is volstort;
4. de personen die de effectieve leiding hebben over de aanbieder, zullen uitsluitend natuurlijke personen zijn en zij zullen over de passende deskundigheid en vereiste professionele betrouwbaarheid beschikken voor de uitoefening van hun functie;
5. aan de FSMA de identiteitsgegevens meedelen van alle natuurlijke en rechtspersonen die een deelneming van minstens 5% bezitten in de aanbieder, dan wel op een andere manier de controle (in de zin van het WVV) over de aanbieder uitoefenen en de FSMA overtuigen van de geschiktheid van deze personen om een gezond en voorzichtig beleid te voeren;
6. voldoen aan de bepalingen van de Witwaswet en de uitvoeringsbesluiten en – reglementen en over een organisatie beschikken die deze conformiteit garandeert alsmede de aanbieder in staat stelt zijn operationele risico’s te beheren – hierbij dient opgemerkt dat (ongeacht de grootte en aard van de aanbieder) zal moeten worden voorzien in een onafhankelijke auditfunctie en aanspreekpunten voor de FSMA;
7. wettelijke bijdragen betalen;

Concreet zal het bestuur (of de door het bestuur aangestelde personen) van de aanbieder elektronisch een inschrijvingsaanvraag aan de FSMA moeten richten waarbij de aanbieder aangeeft in welk(e) register(s) hij wil ingeschreven worden. Daarnaast moet hij aangeven of de diensten met virtuele valuta zijn hoofdactiviteit uitmaakt, dan wel een bijkomende activiteit. In het laatste geval zal hij zijn andere activiteit(en) moeten aangeven. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn indien een kredietinstelling, naast haar klassieke diensten, ook diensten met virtuele valuta wenst aan te bieden.

Deze aanvraag zal gepaard gaan met het verstrekken van een groot aantal gegevens en documenten, o.a. de identificatiegegevens van de aanbieder, van het leidinggevend personeel, van de aandeelhouders met een +5% participatie,… Er zal eveneens een dossier moeten worden ingediend waarbij de voorgenomen activiteiten, de aard en de omvang van de voorgenomen verrichtingen, de organisatiestructuur van de aanvrager (incl. het beroep op externe dienstverleners), alsook de uitgewerkte interne procedures om zich aan de bepalingen van dit besluit te conformeren, worden toegelicht;

Gereglementeerde vennootschappen zullen slechts aan de voorwaarden moeten voldoen die niet op soortgelijke wijze vereist zijn in het kader van het betrokken gereglementeerde statuut (bijvoorbeeld de inschrijvingsvoorwaarde inzake het minimumkapitaal).

De FSMA zal het al dan niet aanvaarden van de aanvraag binnen de 3 maanden na de aanvraag per aangetekend schrijven ter kennis stellen.

3. Bedrijfsuitoefeningsvoorwaarden

Daarnaast bepaalt het KB ook enkele bedrijfsuitoefeningsvoorwaarden (enkel het eerste punt is ook van tel voor gereglementeerde vennootschappen):

• er moet blijven worden voldaan aan de inschrijvingsvoorwaarden zolang er diensten met virtuele valuta worden aangeboden;

• er moet voorafgaand toestemming worden verkregen van de FMSA over de benoeming van een nieuw leidinggevend persoon;

• daarnaast moet er voorafgaande kennisgeving worden gedaan aan de FMSA telkens:

1. het mandaat van een leidinggevend persoon zal worden hernieuwd, geschorst of beëindigd;
2. de aandeelhoudersstructuur wijzigt in die zin dat een nieuw aandeelhouder aantreedt met een +5% participatie.

De FSMA zal toezicht uitoefenen over de naleving van de bepalingen van het KB. Indien een aanbieder niet langer voldoet aan de bedrijfsuitoefeningsvoorwaarden, zal deze aanbieder door de FSMA worden aangemaand om binnen een door de FSMA te bepalen termijn zich opnieuw te conformeren met de bepalingen van het KB. Tegelijk kan de FSMA bevelen dat de aanbieder zijn diensten (tijdelijk) geheel of ten dele schorst. Indien niet wordt geconformeerd binnen de door de FSMA bepaalde termijn, wordt de inschrijving van de aanbieder geschrapt.

Dit houdt in concreto in dat de aanbieder vanaf de schrapping wordt verboden om zijn diensten met virtuele valuta op het Belgisch grondgebied aan te bieden.

Worden diensten met virtuele valuta aangeboden zonder dat een geldige inschrijving voorligt, dan zal deze aanbieder zich blootstellen aan strafrechtelijke sancties evenals aan de administratieve sancties van de Witwaswet.

5. Inwerkingtreding en grandfathering-regeling

Het KB treedt in werking op 1 mei 2022. Voor rechtspersonen die op datum van de inwerkingtreding van het KB reeds diensten met virtuele valuta aanboden, wordt er een zogenaamde grandfathering-regeling uitgewerkt. Deze regeling komt erop neer dat deze rechtspersonen:

• hun diensten met virtuele valuta in afwachting van de goedkeuring van hun aanvraag kunnen verderzetten (i.e. een voorlopige toelating);

• indien deze rechtspersonen binnen de twee maanden na de inwerkingtreding van het KB de FSMA in kennis hebben gesteld dat zij diensten met virtuele valuta aanbieden of verlenen; en

• voor zover zij binnen de vier maanden na de inwerkingtreding van het KB een complete inschrijvingsaanvraag aan de FSMA hebben overgemaakt;

Indien één van deze voorwaarden worden geschonden, zal de voorlopige toelating vervallen en kunnen deze rechtspersonen niet langer diensten met virtuele valuta aanbieden.

**

Indien u vragen heeft bij dit KB, dan wel bijstand wenst bij het indienen van een inschrijvingsaanvraag, aarzel dan niet om contact op te nemen met Kevin Van Deuren.