Vanaf 1 februari 2022 gelden nieuwe regels voor betalingstermijnen bij handelstransacties.
Waarom deze nieuwe regels?
De Belgische wetgever heeft de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties (de “wet betalingsachterstand”) gewijzigd, omdat hij heeft vastgesteld dat schuldeisers-ondernemingen, in het bijzonder KMO's, nog steeds grote moeilijkheden ondervinden door het betalingsgedrag van hun debiteuren-klanten en dat grote debiteuren-ondernemingen van hun sterke positie gebruik maken om langere betalingstermijnen te bedingen, ten nadele van de schuldeisers. Bovendien heeft de wetgever vastgesteld dat de wet van 28 mei 2019 deze problemen slechts gedeeltelijk heeft verholpen door te voorzien in een maximale betalingstermijn van 60 dagen bij overeenkomsten tussen KMOs en ondernemingen (“KMO2B”)
Ter herinnering: de wet betalingsachterstand is van toepassing op handelstransacties, d.w.z. “een transactie tussen ondernemingen of tussen ondernemingen en overheidsinstanties die leidt tot het leveren van goederen, het verrichten van diensten of het ontwerp en de uitvoering van openbare werken en bouw- en civieltechnische werken tegen vergoeding”. De wetgever verwijst naar elke “transactie” in de ruime betekenis die er in de gewone spreektaal aan gegeven wordt en dus naar het feit dat een partij zich ertoe verbindt een dienst te verrichten of een goed te leveren tegen vergoeding. De wettelijke kwalificatie is irrelevant. De notie omvat dus verkoop-, dienstverlenings- of huurovereenkomsten voor bedrijfsruimten, met uitzondering van betalingen bij wijze van schadeloosstelling (bv. De schadevergoeding betaald door een verzekeringsmaatschappij of de uitwinningsvergoeding in het kader van een handelsagentuurovereenkomst).
Wat zijn de nieuwe regels?
De wijzigingen die aan de wet van 2 augustus 2002 zijn aangebracht, betreffen de volgende vijf punten:
1) Betalingstermijnen
Het principe blijft dat, bij gebrek aan een contractueel beding, de betalingstermijn 30 dagen bedraagt.
Contractuele afwijkingen zijn nog steeds mogelijk, maar vanaf 1 februari 2022 kunnen ondernemingen - ongeacht hun omvang - geen betalingstermijnen van meer dan 60 kalenderdagen meer overeenkomen.
Zo kunt u bijvoorbeeld een termijn van 40 dagen vanaf de factuurdatum of vanaf ontvangst van de factuur overeenkomen. U kunt ook bepalen dat de factuur betaalbaar is op de factuurdatum of de ontvangst van de factuur + 1 maand. Bedingen die een betalingstermijn van 90 dagen voorschrijven zijn echter niet langer toegestaan.
Voor bepaalde sectoren kan de Koning langere betalingstermijnen bepalen.
Opgelet: een contractueel beding dat een betalingstermijn tussen 30 en 60 dagen voorschrijft, kan, in theorie, nog door de rechter worden herzien, wanneer dit beding, rekening houdend met alle elementen van de voorliggende zaak, een kennelijk misbruik ten aanzien van de schuldeiser inhoudt.
De bepaling betreffende de datum van aanvang van de betalingstermijn is eveneens aangepast.
Voortaan bepaalt de wet dat de betalingstermijn loopt vanaf de dag die volgt op de dag van:
“1° de ontvangst door de schuldenaar van de factuur of een gelijkwaardig verzoek tot betaling”;
of
“2° de ontvangst van de goederen of diensten, indien de datum van ontvangst van de factuur of het gelijkwaardig verzoek tot betaling niet vaststaat of indien de schuldenaar de factuur of het gelijkwaardig verzoek tot betaling ontvangt eerder ontvangt dan de goederen of diensten.”
2) De aanvaardings- of verificatieprocedure
De wetgever stelde vast dat ondernemingen de betalingstermijnen omzeilden door contractueel langere termijnen voor verificatieprocedures overeen te komen evenals door af te spreken dat de betalingstermijn pas zou ingaan nadat de verificatieprocedure was voltooid, waardoor de betalingstermijnen werden verlengd.
Om deze praktijken te verhelpen, bepaalt de wet nu dat de termijn voor de verificatie of de aanvaarding van de conformiteit van de goederen of diensten integraal deel uitmaakt van de toepasselijke betalingstermijn. De termijn voor de verificatie- of aanvaardingsprocedure bedraagt derhalve 30 dagen indien contractueel geen betalingstermijn is overeengekomen. Indien daarentegen contractueel een betalingstermijn is overeengekomen, mogen de termijn voor de verificatie- of aanvaardingsprocedure en de betalingstermijn samen niet langer zijn dan de maximumtermijn van 60 dagen (of de specifieke termijn die, in voorkomend geval, voor bepaalde specifieke sectoren is vastgesteld).
De mogelijkheid om de betalingstermijn te laten ingaan vanaf de aanvaarding of de verificatie van de conformiteit van de goederen of diensten, wordt ingetrokken.
Voorbeeld: een clausule die een verificatieprocedure voorschrijft van 30 dagen en een betalingstermijn van 60 dagen te rekenen vanaf het einde van de verificatieprocedure is niet langer toegestaan.
3) De datum van ontvangst van de factuur
Elk contractueel beding dat de ontvangstdatumvan de factuur vastlegt, is voortaan niet toegelaten.
Naar onze mening is de tekst van de wet voor interpretatie vatbaar.
Gaat het hier om bedingen die de datum van ontvangst regelen? In dat geval impliceert de bepaling dat alleen de werkelijke datum van ontvangst telt. Bedingen zoals "De factuur wordt geacht te zijn ontvangen X dagen na haar datum van uitgifte" zullen niet langer geldig zijn.
De tekst kan worden geïnterpreteerd in die zin dat het verboden is om contractuele afspraken te maken over de datum waarop de factuur kan worden uitgereikt.
Volgens deze interpretatie zouden dan de volgende bedingen niet langer geldig zijn:
- bepalen dat de factuur pas kan worden uitgereikt na X dagen na de verificatie/aanvaarding van de conformiteit van de goederen of diensten; of
- bepalen dat facturen binnen een bepaalde termijn moeten worden uitgereikt (bv. 10 dagen na levering of prestatie van de dienst, vóór de 10e dag van de maand die volgt op de dienst, ...).
4) De verplichting om de voor de facturatie vereiste informatie te verstrekken
De nieuwe regeling bevat een nieuwe verplichting voor de schuldenaar om de schuldeiser, uiterlijk op het tijdstip van ontvangst van de goederen of prestatie van de diensten, alle informatie te verstrekken die nodig is voor het opstellen van de factuur.
Bijvoorbeeld: het meedelen van het inkoopordernummer voor het opstellen van de factuur of het meedelen van het BTW-nummer.
Door de termijn voor de informatieplicht te bepalen, wil de wetgever een einde maken aan praktijken waarbij informatie wordt achtergehouden om de facturatie uit te stellen.
De wet koppelt echter geen specifieke sanctie aan de niet-nakoming van deze verplichting.
5) Verwijlinteresten en invorderingskosten
Wat de intresten en de forfaitaire vergoeding betreft, bepaalt de wet thans dat, indien de schuldeiser zijn contractuele en wettelijke verplichtingen heeft vervuld en het verschuldigde bedrag niet op tijd heeft ontvangen, het openstaande bedrag, vanaf de daarop volgende dag, van rechtswege en zonder ingebrekestelling wordt verhoogd met een intrest en een forfaitaire vergoeding voor de door de schuldeiser gemaakte invorderingskosten.
De schuldenaar kan de toepassing van intresten vermijden indien hij kan aantonen:
1° dat de schuldeiser zijn contractuele en wettelijke verplichtingen niet is nagekomen; of
2° dat hij niet verantwoordelijk is voor de vertraging, d.w.z. dat de vertraging niet te wijten is aan een fout die hem kan worden toegerekend.
Voor het overige (met name wat betreft de interestvoet, de forfaitaire vergoeding en de redelijke vergoeding) blijft de wet ongewijzigd.
Wat moet u doen?
Contractuele bedingen die afwijken van de hierboven uiteengezette nieuwe regels worden voor ongeschreven gehouden. Het is derhalve aangewezen dat u uw contractvoorwaarden en factuurvoorwaarden controleert en, indien nodig, aanpast aan de nieuwe regels.
Indien een contractuele afwijking is toegestaan, maar de inhoud ervan kennelijk een misbruik uitmaakt, kan de rechter het contractuele beding altijd herzien en de staking van het gebruik van het beding bevelen.
Niet-naleving van de wet kan worden beschouwd als een fout die tot aansprakelijkheid van de schuldenaar leidt.
Voor vragen inzake de nieuwe betalingsvoorwaarden, kunt u ons contacteren per e-mail of via onze hotline (02 891 48 63) die ter beschikking staat op vrijdag 11, 18 en 25 februari 2022 van 14 tot 16 uur.